Το Εκπαιδευτικό Υποσύστημα στην Κοινωνία της Γνώσης και η Δία Βίου Μάθηση

 

Περίληψη

 Σκοπός μου είναι να εξετάσω τους παγκόσμιους τελεστές (παγκοσμιοποίηση, κοινωνία της γνώσης), οι οποίοι παράγουν και διαμορφώνουν το πλαίσιο αλλαγής του παραγωγικού συστήματος.  Κάθε αλλαγή στο παραγωγικό σύστημα επιφέρει αντίστοιχες αλλαγές στο εκπαιδευτικό υποσύστημα.  Επομένως, σε αυτή τη γραμμή θεωρώ τη Διά Βίου Μάθηση ως έννοια νοηματικά ‘καθηλωμένη’ (Laclau & Mouffe, 2001: 113) και πάντως λειτουργική προϋπόθεση του κοινωνικοοικονομικού και πολιτισμικού μοντέλου της μεταβιομηχανικής εποχής. Το κείμενο δομείται σε τρεις ενότητες: στην πρώτη και στη δεύτερη εξετάζονται οι παράγοντες/τελεστές της παγκοσμιοποίησης και της κοινωνίας της γνώσης αντίστοιχα, ενώ στην τρίτη καταδεικνύεται ότι οι αλλαγές στο εκπαιδευτικό υποσύστημα διαμεσολαβούνται από τις αλλαγές στις πολιτικές της αγοράς.

Λέξεις-Κλειδιά: Διά Βίου Μάθηση (ΔΒΜ), Παγκοσμιοποίηση, Κοινωνία της Γνώσης, Παραγωγικό Μοντέλο, Εκπαιδευτικό Υποσύστημα

Abstract

My main research purpose in this article is to illustrate the global factors/operators (globalization, knowledge-based society), that produce and shape the context of the changing production system.  Any change in the production system causes changes in the educational subsystem too.  Therefore, in this line I consider Lifelong Learning a ‘fix meaning’ concept (Laclau & Mouffe, 2001: 113) as well as an operational presupposition of the socio-economic and cultural model of the post-industrial era. The text is structured in three parts: the first and the second analyze the factors/operators of globalization and knowledge-based society, while the third shows that changes in the educational subsystem are mediated by changes in the politics of market.

Key-words: Lifelong Learning, Globalization, Knowledge-based Society, Productive Model, Educational Subsystem

Εισαγωγή

Ο προσανατολισμός της παγκόσμιας οικονομίας προς τη διαχείριση και εκμετάλλευση της γνώσης και της πληροφορίας, ως μοχλού μεγέθυνσης, διαμορφώνει ένα καινούργιο οικονομικοκοινωνικό γίγνεσθαι, το οποίο σηματοδοτεί το πέρασμα από τη βιομηχανική κοινωνία στην κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας.  Η μετατόπιση προς τη γνώση, από τη δεκαετία του 1980 κι εντεύθεν, συναρτάται με την αλλαγή στις πολιτικές εκπαίδευσης, οι οποίες είναι το αποτέλεσμα μιας αλυσίδας αλληλοδιαπλεκόμενων αιτιακών παραγόντων, όπως:

• η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας,
• η εισβολή των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στο σύνολο της ζωής του ανθρώπου και
• η αλλαγή στη μορφή των εργασιακών σχέσεων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 1995: 5)

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο μετασχηματισμός των κοινωνικών δομών θα καταστήσει την εκπαίδευση πολιτικό διακύβευμα (Σιάκαρης, 2006: 21).

Στο παρόν άρθρο εξετάζω τους παγκόσμιους παράγοντες/τελεστές, οι οποίοι διαμόρφωσαν τις συνθήκες αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου και κατά συνέπεια τις συνθήκες (ανα)παραγωγής και λειτουργίας του εκπαιδευτικού υποσυστήματος.  Σε αυτό το πλαίσιο θεωρώ ότι η διά βίου μάθηση (ΔΒΜ) αποτελεί αιτιατό της Κοινωνίας της Γνώσης (ΚτΓ), η οποία θεωρείται αιτιατό της παγκοσμιοποίησης, η οποία είναι απότοκος των συντριπτικών αλλαγών στις ΤΠΕ, οι οποίες θα αλλάξουν τη δομή του παραγωγικού μοντέλου, και αυτό, συνεπακόλουθα θα ‘μεταστοιχειώσει’ το εκπαιδευτικό υποσύστημα (Κυριάκης, 2009).  Εύλογα συμπεραίνει κανείς ότι οι πολιτικές εκπαίδευσης διαμεσολαβούνται από τους σκοπούς των πολιτικών της αγοράς, οι οποίοι είναι και κυρίαρχοι σε κάθε δοσμένη ιστορική συγκυρία.

Για τη συνέχεια του άρθρου πατήστε εδώ