Της Καλλιθέας η μάχη

Στις 24 Ιουλίου του 1944 στον αριθμό 10 της οδού Μπιζανίου στην Καλλιθέα –έδρα της τοπικής διοίκησης του ΕΛΑΣ- 8 Επονίτες, 17 ως 23 χρονών, θα πολεμήσουν 5 ώρες με εκατοντάδες προδότες (ταγματασφαλίτες) και Γερμανούς. 

Όταν τους φώναξαν οι εχθροί να παραδοθούν οι Επονίτες απάντησαν «ο ΕΛΑΣ δεν παραδίνεται, πεθαίνει!». Πράγματι, όταν σώθηκαν τα πυρομαχικά αυτοκτόνησαν όλοι, ενώ ο τελευταίος κατέστρεψε τον οπλισμό για να μην πέσει στα χέρια των εχθρών (Αετόπουλα, 1944: 28).

Την επόμενη μέρα οι Επονίτες έγραψαν στον τοίχο του σπιτιού τα ονόματα των ηρωικών νεκρών:

Γιάννης Ιωακειμίδης, 17 χρονών

Σπύρος Πουλημένος, 17 χρονών

Δημήτρης Γαλάτσος 19 χρονών

Δημήτρης Βασιλειάδης, 19 χρονών

Ιορδάνης Παπαδόπουλος, 20 χρονών

Στέλιος Βιτσέντζος, 20 χρονών

Γιώργης Γυμνόπουλος, 20 χρονών

Γαβριήλ Μυριδινός, 23 χρονών

Τα Αετόπουλα της Καλλιθέας τοιχοκόλλησαν και το παρακάτω ποίημα:

Ολοκαύτωμα γινήκατε σεις,

Πατρίδα και τιμή να υπερασπίστε.

Λεβέντες, κι αν πεθάνατε σεις

Αιώνια στη μνήμη μας θα ζήστε.

Αδέρφια, η θυσία άσκοπα δεν εγίνη.

Σα χείμαρρος το αίμα σας

Της προδοσιάς το βούρκο θα ξεπλύνει.

Η συνοικία σας ευγνωμονεί

Κι ευλαβικά κλίνει το γόνα,

Περήφανη για σας που πέσατε

Στον τίμιο της λευτεριάς αγώνα.

(Ελεύθερη Ελλάδα, 1944/1983: 75 – 76)

Την επόμενη μέρα στην κηδεία δέκα χιλιάδες κόσμος, γονατιστός, έψαλε στην πλατεία της Καλλιθέας το Πένθιμο Εμβατήριο των Αγωνιστών (Κέδρος, 2013: 194).

Στο Αναγνωστικό του Παπαμαύρου Ελεύθερη Ελλάδα μπορεί να διαβάσει κανείς άλλα δυο ποιήματα για τη μάχη της Καλλιθέας (1944/1983: 76 – 77):

Της Καλλιθέας η μάχη

Αχνίζει το αίμα σου, στον ιερό αγώνα μας, θυσία,

Θεμέλιο του λαού, όπου διαλεί του φασισμού τα σκότη.

Λαογέννητη, του λυτρωμού σημαιοφόρα συνοικία,

Σάλπισμα εγερτήριο στη σκλάβα ανθρωπότη.

Δακρύζει στ’ όνομά του τού κόσμου η νεολαία

Κι όσοι θωρούμε τη γροθιά σου τη σφιγμένη,

Με περηφάνια διαλαλούμε: «Η Καλλιθέα,

Μες στη σκλαβιά αφέντη το λαό της σταίνει».

Κυλάν τα χρόνια λεύτερα, της γιαγιάς το παραμύθι

Για Ελασίτες θα μιλά, που πάλεψαν σα βράχοι.

Και στα σχολειά θα φουρτουνιάζουν των παιδιών τα στήθη

Σαν θ’ αρχινά ο δάσκαλος: «Της Καλλιθέας η μάχη…».

Επίγραμμα

Στους 10 ήρωες της Καλλιθέας

Ολόγυρά μας προδοτών κάθε λογής φουσάτα

Και δέκα μόνο εμείς παιδιά σε χάνι νέας Γραβιάς

Μ’ ανεμισμένο φλάμπουρο τ’ ατίμητά μας νιάτα

Σύραμε το λεβέντικο χορό της λευτεριάς.

Κι αφού τριγύρω στρώσαμε τη γη μ’ οχτρού κουφάρια

Μ’ ένα τραγούδι αφήσαμε την ύστερη πνοή,

Διαβάτη, δώσ’ το μήνυμα: Σα γνήσια παλικάρια

Για την Ελλάδα πέσαμε κι οι δέκα εδώ νεκροί!

(Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη)