Πώς ο Φρόιντ έγινε βιβλιοφάγος!

 

Στα πολύ μικρά του χρόνια ο Φρόιντ δέχτηκε από τον πατέρα του ένα μάλλον αδικαιολόγητο από παιδαγωγική άποψη δώρο. Έδωσε σε αυτόν και τη μεγαλύτερη αδερφή του ένα βιβλίο με έγχρωμους πίνακες (που περιέγραφαν ένα ταξίδι στην Περσία) το οποίο θα μπορούσαν να το καταστρέψουν. Η μοναδική εικόνα εκείνης της περιόδου της ζωής του, γράφει ο Φρόιντ, που διατηρείται ανάγλυφα στη μνήμη του είναι η σκηνή όπου δυο κατευτυχισμένα παιδιά καταμαδούσαν  αυτό το βιβλίο, φύλλο το φύλλο.

Αυτή η παιδική σκηνή αποτέλεσε μια καλυπτική ανάμνηση (screen memory, δηλαδή μια παιδική ανάμνηση που χαρακτηρίζεται ταυτόχρονα από την ιδιαίτερη καθαρότητά της και την φαινομενική ασημαντότητα του περιεχομένου της. Αποτελεί έναν συμβιβαστικό σχηματισμό ανάμεσα σε απωθημένα στοιχεία και άμυνα) για τη μεταγενέστερη εκδήλωση της βιβλιοφιλίας του Φρόιντ.

Όταν ο Φρόιντ έγινε φοιτητής ανέπτυξε ένα πάθος για τη συλλογή και κατοχή βιβλίων. Έγινε βιβλιοσκώληκας!

Δεν άργησε να αντιληφθεί ότι τα πάθη εύκολα μας κάνουν να πάσχουμε. Γράφει στην Ερμηνεία των Ονείρων*: «Όταν ήμουν δέκα επτά ετών, είχε φουσκώσει το χρέος μου στο βιβλιοπωλείο και δεν είχα χρήματα για το εξοφλήσω, ενώ ο πατέρας μου δεν δεχόταν τη δικαιολογία ότι οι κλίσεις μου θα μπορούσαν να είχαν στραφεί σε κάτι χειρότερο.» 

 

*Φρόιντ, Σ. (1993). Η Ερμηνεία των Ονείρων. Μτφρ. Λ. Αναγνώστου. Αθήνα: Επίκουρος