Εθνικός δρόμος

του Χρίστου Λάσκαρη

 

Φτιαγμένος από μοναξιά και άσφαλτο

ο εθνικός μας δρόμος

τραβάει σιωπηλός

διασχίζοντας εκτάσεις ακατοίκητες.

Νυχτώνει,

και γίνεται πιο σιωπηλός.

Αριά και που,

με το χλωμό του φως,

κάποιο μοναχικό πρατήριο βενζίνης.

[απαραίτητα]

σιγά σιγά

μου έγιναν απαραίτητα

ο πρωινός καφές

οι ένοχες σιωπές

και ο καπνός του τσιγάρου σου

[περίμενα]

ήρθες πάλι

το κέφι σου το χαμόγελό σου τα μαλλιά σου

που μύριζαν μαστίχα θάλασσα και πεύκο

μια στιγμή φωτεινού καλοκαιριού

στον μαύρο χειμώνα της ζωής μου

και περίμενα

περίμενα να φύγεις πάλι

να μείνω μόνος

να φαντάζομαι τον ερχομό σου

πάλι και πάλι

Αν νοσταλγώ

του Κώστα Ουράνη

 

Αν νοσταλγώ - δεν είναι εσάς, αγάπες περασμένες,

              και τις στιγμές τις ευτυχείς μαζί σας που έχω ζήσει!

           - Τα ρόδα σας τα μάρανα στα χέρια μου και τώρα

               μέσα στης Μνήμης το παλιό βιβλίο τα 'χω κλείσει.

 

Μα είναι κάποιες άγνωστες, περαστικές γυναίκες,

που μια στιγμή σταυρώσανε το βλέμμα τους μαζί μου!

- Τέτοιες, που μείναν ο γλυκύς κι ανέφικτός μου πόθος,

ενώ - ποιος ξέρει! - θ' άλλαζαν για πάντα τη ζωή μου!...

 

Αν νοσταλγώ - δεν είναι εσάς, πόλεις που έχω ζήσει,

πόλεις που σας εγνώρισα και που σας έχω αφήσει,

μα 'κείνες, ταξιδεύοντας, που αντίκρισα ένα βράδυ

κι είδα - μακριά - τα φώτα τους τ' άπειρα να χορεύουν

(που ήταν σαν να με φώναζαν, που ήταν σαν να μου γνεύουν!)

και που το πλοίο προσπέρασε, πλέοντας στο σκοτάδι...

Αντίο Κολόμπους

Το Αντίο Κολόμπους είναι το χρονικό ενός καλοκαιρινού έρωτα (στα τέλη της δεκαετίας του 1950) του Νιλ Κρούγκμαν με την Μπρέντα Πάτιμκιν, ως τον φθινοπωρινό τους χωρισμό. Πρόκειται για μια ιστορία κατάκτησης, η οποία μετατρέπεται σε ιστορία αγάπης και έρωτα και τελικά σε απώλεια και χωρισμό, εξαιτίας του αδιαπέραστου ταξικού φραγμού και των οικογενειακών προκαταλήψεων.

Την ιστορία αφηγείται ο Νιλ. Ένας Εβραίος 23 ετών, από φτωχή οικογένεια, που δεν του αρέσει να βάζει το νυστέρι πολύ βαθιά στον εαυτό του. Απόφοιτος του κολεγίου του Νιούαρκ και του πανεπιστημίου του Ράτζερς, στο οποίο σπούδασε φιλοσοφία. Εργάζεται στη δημόσια βιβλιοθήκη του Νιούαρκ. Η Μπρέντα, μια νεαρή πλούσια και κακομαθημένη εβραία, ζει στο αστικό προάστιο του Σορτ Χιλς (Νιού Τζέρσεϊ) και σπουδάζει στο αριστοκρατικό κολέγιο Ράντκλιφ, στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης (δίπλα στο Χάρβαρντ).

Η Μπρέντα προσκαλεί τον Νιλ στο σπίτι της. Αυτός εντυπωσιάζεται από την εδεμική ευμάρεια και τα δέντρα που καρποφορούν αθλητικά είδη στο πλούσιο σπίτι των Πάτιμκιν στο Σορτ Χιλς. Η πιεστική όμως απαίτηση του Νιλ να βάλει διάφραγμα η Μπρέντα θα σταθεί ο διαλυτικός ενεργοποιητής της σχέσης τους. Η Μπρέντα, όταν φεύγει για το κολέγιο, θα ξεχάσει,  υποσυνείδητα, το διάφραγμα στο σπίτι της. Θα το ανακαλύψουν οι γονείς της και αυτό το στοιχείο θα έχει οδυνηρές συνέπειες: ο Νιλ δεν αρμόζει στην οικογένειά τους. Και η Μπρέντα θα το αποδεχτεί. 

Ο άλλος πόλος της ζωής του Νιλ, εκείνο το καλοκαίρι, ήταν ένα νεγράκι που επισκεπτόταν τη βιβλιοθήκη για να δει σε κάποιο λεύκωμα τις ζωγραφιές του Γκογκέν. Η αναλογία είναι εμφανής: η Μπρέντα είναι για τον Νιλ ό,τι είναι οι ζωγραφιές του λευκώματος του Γκογκέν για το μικρό νεγράκι: μια απόδραση από τη φτώχεια και τη μιζέρια στα φανταστικά εξωτικά νησιά της Ταϊτής. Και το νεγράκι και ο Νιλ θέλουν να παραμείνουν στην φαντασιακή τους ουτοπία, αλλά δεν γίνεται: «δεν έχει νόημα να κουβαλάς στο κεφάλι σου τα όνειρα για την Ταϊτή όταν δεν μπορείς να πληρώσεις το εισιτήριο».

Πάνω στο στημόνι των οικογενειακών, κοινωνικών και ταξικών προκαταλήψεων θα υφανθούν τα νήματα του βιβλίου: το αμερικάνικο όνειρο και οι πολλαπλές διαψεύσεις του, η πολιτισμική ενσωμάτωση και η προσωπική αλλοτρίωση, οι χαμένες αυταπάτες και η οδυνηρή ενηλικίωση. 

[τρία τρίστιχα]

για να είναι πετυχημένο ένα ποίημα

πρέπει να φέρνει στο μυαλό

τη μορφή μιας απουσίας ή την καμπύλη ενός στήθους

ώρες καπνίζοντας στο μπαλκόνι

η αλήθεια που μου διαφεύγει

κρύβεται στο ποίημα

το μέλλον είναι αβέβαιο και διαρκώς το παρελθόν αλλάζει

εγώ πάλι πίνω από τα χείλη σου γλυκό βινσάντο

και δε νοιάζομαι τι το πρωί θα ξημερώσει

Fruta de la Vida (1953)

Frida Kahlo, Fruta de la Vida (1953)