Υπομνήματα: Μαΐου 2016

Δευτέρα 30 Μαΐου 2016

[αποχωρισμοί]

τι άλλο είναι ένα ποίημα

από σοφιλιασμένα κουρέλια αποχωρισμών;

Edvard Munch, Separation, 1896

Κυριακή 29 Μαΐου 2016

Ποίημα για τον Λάζαρο

Πάλι με χρόνια, με καιρούς, πάλι δικά μας θάναι, Λάζαρε^.

ό,τι κι αν γίνει, σφάλματα Αθήνας, Βάρκιζας, βάσης, ηγεσίας,

όσο κι αν λυσσάξουν να μη γυρίσει η σελίδα απ’ το ημερολόγιο

έστω κι αν τα νησιά μας αδειάσουνε τουρίστες με πατριώτες

έστω κι αν μόλις πάει ν’ ανοίξει ο ουρανός ένας λοχαγός τον κλείσει

δε γίνεται, με χρόνια με καιρούς…

Μπορεί να περάσουνε πολλοί χειμώνες παγωμένοι στα ξόδια συντρόφων

χρόνια «τάξης και ασφάλειας», καλοζωισμένων αντρόγυνων,

παιδιών σαν μπουρεκάκια

μα πάλι κάτι θάχει μείνει, μια ξεχασμένη φράση, παλιό σύνθημα,

λίγες νότες καλά κρυμμένες από θεριό τραγούδι του βουνού,

κάποιοι θαμμένοι κάλυκες, ένας κόκορας, μια κάνη που θα γίνουνε

περίστροφο,

σκόρπια άτομα ηλίου, χρήσιμα για την αλυσιδωτή σύντηξη.

Και τότε, Λάζαρε, αλίμονο, θάβγει πια ο Κριτής με την τραγιάσκα,

οπότε μας βλέπω να περνάμε όλοι σε εξάδες κάτω απ’ το μπαλκόνι του

να ζυγιστούμε^. ποιητές, πατεράδες, έμποροι, φοιτητές, εργάτες,

στραβοί-κουτσοί

να κριθούμε για ό,τι θάχουμε δώσει, ό,τι είπαμε, πότε κιοτέψαμε,

πόσους πήραμε στο λαιμό μας, τι πίναμε, τι τρώγαμε τόσο χρόνια.

Τότε –ευτυχώς κι αλίμονο- δε θάχει πια άλλη σωτηρία

για όλους εμάς τους μπαγαπόντες της επανάστασης.

Γιάννης Καρατζόγλου, ΔΞΘ, Θεσσαλονίκη 1975

Σάββατο 21 Μαΐου 2016

(κροκάτα χρώματα της αυγής)

κροκάτα χρώματα της αυγής

ένας σκύλος κατουράει αμέριμνος στο πάρκο

κάτω από τα πόδια του μεγαλώνει το χορτάρι

ένα ένα ανάβουν τα φώτα στα παράθυρα της απελπισίας

πιο κει ένας πανάρχαιος ποντικός αγωνίζεται για τη ζωή του

με ένα σμάρι κακοφορμισμένες γάτες

που τον συναπάντησαν

καθώς επέστρεφαν από τον χορό των μαγισσών

από μακριά ακούστηκε ο ήχος μιας καμπάνας

και πιο κοντά η εξάτμιση μιας μηχανής

κάποιος κότσυφας γύριζε στη φωλιά του

και παραπέρα μερικές απροσδιόριστες σκιές

έτρεχαν να προλάβουν το πρώτο πρωινό λεωφορείο

τινάζοντας τον ύπνο από τα πόδια τους

Δευτέρα 16 Μαΐου 2016

(Βιβλιοθήκη)

I have always imagined that Paradise will be a kind of library

Jorge Luis Borges

Σάββατο 14 Μαΐου 2016

(άτιτλο)

Ξοδεύοντας

Τις μέρες

Σε αφεντικά παράταιρα

Για να μπορώ

Τις νύχτες

Να ανάβω

Κερί

Τέχνη της Ποιήσεως

Και να σε προσκυνώ

Ως ταπεινός

Εγώ, ο μικρός και λίγος

Παρασκευή 6 Μαΐου 2016

(Επαν)εκπαίδευση στα χρόνια της κρίσης: η περίπτωση των σπουδαστών/τριών των Δημοσίων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης

των Γ. Πεχτελίδη και Κ. Κυριάκη

Περίληψη

Στα αποσταθεροποιητικά, ρευστά και πολυπρισματικά κοινωνικά περιβάλλοντα της ύστερης νεωτερικότητας, αθρόες ομάδες του πληθυσμού βρίσκονται σε επαγγελματικό-οικονομικό κίνδυνο, περιθωριακότητα και επισφάλεια, με αποτέλεσμα τα άτομα, και κυρίως οι νέοι, να βιώνουν κάθε κρίση, αλλά ιδιαίτερα τις περιοδικές οικονομικές κρίσεις του ύστερου καπιταλισμού, ως οντολογική απειλή. Για να αντιμετωπίσουν την κρίση τα άτομα επιστρατεύουν κάποιες τεχνικές διαχείρισής της, μια από τις οποίες είναι η αναβάθμιση των γνωστικών τους πόρων και δεξιοτήτων. Στην παρούσα ανακοίνωση μελετάμε μια ομάδα νέων εκπαιδευόμενων (18 – 25 χρονών), οι οποίοι αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο της ανεργίας, της ετερο- και υποαπασχόλησης και της ατελούς ένταξης στην αγορά εργασία επέλεξαν στρατηγικά την επιστροφή στην εκπαιδευτική διαδικασία, μέσα από τη συμμετοχή τους στα προγράμματα σπουδών των Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης. Θα διερευνήσουμε μέσα από αυτοβιογραφικά αναστοχαστικά σημειώματα (ή γραπτά) τη ρητορική των προσωπικών αφηγημάτων με σκοπό να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:

-Γιατί επέλεξαν ως στρατηγική διαχείρισης στην κρίση τον αναπροσανατολισμό των εκπαιδευτικών τους προσόντων και των επαγγελματικών τους γνώσεων;

-Ποιο νόημα δίνουν τα υποκείμενα της μελέτης στην έννοια της εκπαίδευσης και πώς σημασιοδοτούν την επιστροφή τους σε αυτήν;

-Ποιες οι συνέπειες της κρίσης στην επιλογή συγκεκριμένων γνωστικών αντικειμένων;

-Ποιες ικανότητες επιστρατεύουν τα υποκείμενα ώστε να συμφιλιώσουν τις ατομικές τους βιογραφίες με τη ρευστότητα και τον πλουραλισμό των πολιτισμικών αντινομιών της κοινωνικής ζωής;

Η βιογραφική προσέγγιση μας δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε τις νεανικές πολιτισμικές πρακτικές στο πλαίσιο των μεταβάσεων των νέων και των γενεακών αλλαγών. Αυτό συνεπάγεται τη διερεύνηση της πολλαπλής εμπλοκής των νέων στην εκπαίδευση, στην απασχόληση, στις πολιτισμικές μορφές και σχέσεις, καθώς και στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους. Όλες οι βιογραφίες πιθανώς περιλαμβάνουν συγκρουόμενες και αντιφατικές εμπειρίες και εκτίθενται σε συγκρουόμενους τρόπους κατανόησης του κόσμου. Αυτοί οι τρόποι αντανακλούν τις κοινωνικές συνθήκες μέσω των οποίων αποκτήθηκαν και μάλιστα ένα habitus μπορεί να αντιμετωπίσει συνθήκες διαφορετικές από εκείνες στις οποίες δημιουργήθηκε (μεταθεσιμότητα). Υπό αυτό το πρίσμα, εξετάζουμε το σύνθετο ζήτημα των αλληλοσυνδεόμενων μετασχηματισμών των κοινωνιών και των ατομικών βιογραφικών, καθώς και πώς αυτοί επιδρούν στην κοινωνική δυναμική της ανισότητας και στις σχέσεις, αποφάσεις και εν τέλει στις ζωές των νέων ανθρώπων. Τα μεταλλασσόμενα πρότυπα εργασίας, σπουδών και συνθηκών ζωής δείχνουν ένα νέο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό σχηματισμό που όχι μόνο αλλάζει το χρόνο της μετάβασης (π.χ. από σχολείο σε εργασία), μετατοπίζει το κέντρο βάρους της εκπαίδευσης (π.χ. από τις πολιτισμικές στις πιστοποιητικές διαδικασίες), αλλά κυρίως μετασχηματίζει τους τύπους ενηλικότητας που είναι διαθέσιμοι και τις δυνατότητες που προσφέρονται στους νέους.

Θα αναλύσουμε τα αυτοβιογραφικά αφηγηματικά σημειώματα εφαρμόζοντας ένα σύνθετο εννοιολογικό συνδυασμό, αντλώντας από τη λογοθεωρία, την κοινωνιολογία του κινδύνου, της εξατομίκευσης (individualisation) και της επισφάλειας, τη θεωρία του Bourdieu για το habitus και την έννοια της γενεάς του Manheim.