Για τα επαγγελματικά δικαιώματα των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών του ΕΑΠ

Για μια φορά ακόμη στο ίδιο έργο θεατές βρέθηκαν οι χιλιάδες απόφοιτοι και φοιτητές των προγραμμάτων σπουδών του ελληνικού (ΕΛΠ) και του ευρωπαϊκού πολιτισμού (ΕΠΟ) του ΕΑΠ, οι οποίοι βλέπουν να αποκτούν επαγγελματικά δικαιώματα οι συνάδελφοί τους των  ιδιωτικών κολεγίων, αλλά όχι και οι ίδιοι, αρνητική εξέλιξη και μάλλον παράλογη.

Παράλογη επειδή ήταν η ίδια η σημερινή υπουργός πριν ένα χρόνο, ως αντιπολίτευση, που σε ερώτησή της προς τον τότε υπουργό Γαβρόγλου έδειχνε να ενδιαφέρεται σφόδρα για την «κατάρρευση» των προπτυχιακών προγραμμάτων του ΕΑΠ, ιδιαίτερα εκείνα της ανθρωπιστικής κατεύθυνσης, και υιοθετώντας πλήρως τις επισημάνσεις του Συλλόγου Διδασκόντων μιλούσε για την αναποτελεσματική (από ποιον; από το Υπουργείο; από τη Διοικούσα Επιτροπή;) προάσπιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ΕΛΠ και ΕΠΟ.

Φυσικά, τώρα που η ίδια είναι η αρμόδια υπουργός κωφεύει στις ανησυχίες και στις αγωνίες των χιλιάδων αποφοίτων των παραπάνω προγραμμάτων για το μέλλον και την αξία των πτυχίων τους, τα οποία αποκτήθηκαν με πολύ κόπο και προσωπικές στερήσεις.  

Ας δούμε όμως λίγο τα κίνητρα αυτών που παρακολούθησαν και αποφοίτησαν από τα προγράμματα ανθρωπιστικών σπουδών του ΕΑΠ. Ή με άλλα λόγια ποιοι είναι οι απόφοιτοι των προγραμμάτων ανθρωπιστικών σπουδών του ΕΑΠ;  

Το ΕΑΠ δημιουργήθηκε, ας μην κρυβόμαστε, με σκοπό να συνδράμει τους εν ενεργεία δημόσιους υπάλληλους να αναβαθμίσουν τα προσόντα τους και να αυξήσουν (λίγο) το εισόδημά τους, καταβάλλοντας φυσικά το αντίστοιχο οικονομικό και ψυχικό κόστος. Όλοι όσοι ήταν διορισμένοι ως ΔΕ στο δημόσιο μέσω του ΕΑΠ αναβάθμισαν τα προσόντα τους σε ΠΕ (και όσοι ήταν διορισμένοι ως ΠΕ βρήκαν την ευκαιρία να αυξήσουν τις απολαβές τους κάνοντας ένα μεταπτυχιακό). Φυσικά, αξίζουν πολλά συγχαρητήρια σε εκείνους που αξιοποίησαν τον χρόνο τους σπουδάζοντας και ικανοποιώντας μια προσωπική τους ανάγκη κατόρθωσαν να συνδυάσουν τη μόρφωση με την ευχαρίστηση, αλλά και τις (όποιες) υλικές ανταμοιβές.  

Ωφελημένοι (πολλαπλά) βγήκαν και όσοι παρακολούθησαν τις θεματικές ενότητες των προγραμμάτων ΕΛΠ και ΕΠΟ, χωρίς να έχουν στο μυαλό τους κάποια μορφή επαγγελματικής ή οικονομικής ανταπόδοσης. Όλοι όσοι από προσωπικό μεράκι και διάθεση για μόρφωση (που ας μη ξεχνιόμαστε αποτελεί το φυσικό κι ευχάριστο συστατικό στοιχείο της ανθρώπινης ζωής) διέθεσαν χρήματα και επένδυσαν χρόνο για να ικανοποιήσουν μια μορφωτική τους επιθυμία ανταμείφτηκαν από τις μαθησιακές ευκαιρίες που τους παρουσιάστηκαν και από την ποιότητα των σπουδών του ΕΑΠ συνολικά.

Αλλά κάποιοι άλλοι που μπήκαν σε αυτή τη διαδικασία με θεμιτή στόχευση τόσο τη μαθησιακή ικανοποίηση αλλά και την επαγγελματική βελτίωση και την οικονομική αναβάθμιση δυστυχώς έπαιξαν και έχασαν. Έμαθαν σχεδόν αμέσως ότι το πτυχίο τους δεν έχει καμιά διέξοδο στην εκπαίδευση ή δεν έχει ένα ΠΕ που να αφορά στον πολιτισμό, στις πολιτισμικές ή ιστορικές ή κοινωνικές σπουδές κτλ. Είναι απλά ΠΕ Οικονομικού / διοικητικού και μάλιστα αποκλεισμένοι από όλες σχεδόν τις προκηρύξεις των τελευταίων χρόνων.

Όλα αυτά γνωστά είναι εδώ και χρόνια κι έχουν ως αποτέλεσμα τη συνεχή και συνεχιζόμενη μείωση της ζήτησης για τα προγράμματα σπουδών των ΕΛΠ και ΕΠΟ και εξαιτίας της υποβάθμισης του ενδιαφέροντος για το δημόσιο τομέα, την έλλειψη προσλήψεων, τις κακές οικονομικές συνθήκες εξαιτίας της κρίσης κτλ… Να σημειωθεί εδώ ότι η ύποπτη αδιαφορία για την επαγγελματική προικοδότηση των αποφοίτων του ΕΑΠ ήταν και είναι το απότοκο της έλλειψης ενδιαφέροντος από τους ‘πελάτες’ να εγγραφούν στα προσφερόμενα προπτυχιακά προγράμματα, κυρίως αυτά της ανθρωπιστικής κατεύθυνσης.  

Μια παράπλευρη απώλεια της μείωσης της ζήτησης για τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών είναι ότι κάποιοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι απώλεσαν ξαφνικά μια δεύτερη δουλειά, η οποία τους εξασφάλιζε κάποιο έξτρα εισόδημα. Ωστόσο, οι (περισσότεροι) πανεπιστημιακοί δάσκαλοι έβλεπαν το ΕΑΠ ως ένα πάρεργο και φυσικά αδιαφορούσαν πλήρως για το ζήτημα των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του. Τι θα έπρεπε να είχε γίνει; Θα έπρεπε οι συντονιστές των θεματικών να ήταν πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και οι ΣΕΠ να ήταν άνεργοι διδάκτορες που έτσι και εμπειρία θα αποκτούσαν και κάποιο εισόδημα θα είχαν και θα μπορούσαν να προωθήσουν κάποια ερευνητικά σχέδια και όρεξη περισσότερη θα είχαν και…

… και πίεση θα υπήρχε περισσότερη προς τα αρμόδια κέντρα (τη Διοικούσα Επιτροπή, το Υπουργείο, αλλά και την κοινωνία) για την επαγγελματική αναγνώριση των πτυχίων των φοιτητών του ΕΑΠ.

Το ΕΑΠ θα μπορούσε να είναι στην πρωτοπορία των εξελίξεων στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση, αφού είναι από τη φύση του ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα που ακολουθεί σύγχρονες εκπαιδευτικές μεθοδολογίες στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και πειραματίζεται γύρω από αυτές. Θα μπορούσε τόσα χρόνια να είχε επικαιροποιήσει τα συγγράμματά του, τις προσφερόμενες θεματικές του με νέες, να είχε διαμορφώσει καινούρια γνωστικά αντικείμενα, να διαμόρφωνε κύκλους σπουδών που θα οδηγούσαν σε πιστοποιητικά επιμόρφωσης και εξειδίκευσης. Θα μπορούσε πολλά πράγματα αλλά εδώ φαίνεται ότι το ΕΑΠ δεν μπόρεσε τα στοιχειώδη: να εφοδιάσει τους αποφοίτους του με επαγγελματικά δικαιώματα.