Ο ένοικος του Χαβιέρ Θέρκας: σαν εφιάλτης

Τι συμβαίνει αν είσαι ο συγγραφέας ενός και μοναδικού άρθρου, κι αυτό δημοσιευμένο σε ένα περιοδικό τρίτης κατηγορίας, και ξαφνικά ανακαλύπτεις ότι το υπογράφει κάποιος άλλος; Κι όχι μόνο αυτό. Αυτός ο άλλος είναι αυτός που ονειρεύεσαι να είσαι εσύ (το alter ego σου): δραστήριος, γεμάτος ζωντάνια, τολμηρός, βλέπει την καλή πλευρά των πραγμάτων, δεν ρουτινιάζει, είναι αποφασιστικός και παίρνει αυτό που θέλει. Και επίσης, αυτόν τον άλλο τον βλέπεις αναπάντεχα να μένει δίπλα σου και σιγά-σιγά να απορροφά την εργασία σου, τους φίλους σου και την ερωμένη σου.

Σαν εφιάλτης

Ο Μάριο Ρότα, ιταλός καθηγητής, μετά τον αποτυχημένο γάμο του, αναλαμβάνει τη θέση του καθηγητή φωνολογίας σε κάποιο πανεπιστήμιο της μεσοδυτικής Αμερικής και οργανώνει μια μονότονη και συναισθηματικά αδιατάρακτη ζωή αποκλειστικά του γούστου του, υπαγορευμένη, ωστόσο, από τον φόβο της αποτυχίας. Ο ίδιος μοιάζει λίγο ασύμβατος στις άκρως ανταγωνιστικές και φιλόδοξες απαιτήσεις της πανεπιστημιακής ζωής, ενώ και στις προσωπικές και κοινωνικές του σχέσεις υψώνει φράγματα μέσα από μια σιωπηρή αδιαφορία, ώστε να μειώσει τις συναισθηματικές εξαρτήσεις στο ελάχιστο.  

Η φιλοσοφία του είναι: να θέλει πάντα αυτό που δεν έχει και να μη θέλει ποτέ αυτό που έχει. Είναι ικανός να εκτιμήσει κάτι μόνο αφού το έχει χάσει.

Και πράγματι, ένα συνηθισμένο πρωινό, κάνοντας τζόκινγκ θα πάθει διάστρεμμα – ένα βλακώδες πράγμα που θα του δυσκολέψει τη ζωή για καμιά βδομάδα. Κι αυτή τη βδομάδα ο Μάριο θα αρχίσει σταδιακά να νιώθει ότι χάνει, εκτός από την υγεία του, την εργασία του, την προσωπική του σχέση αλλά και τις κοινωνικές του επαφές. Μια ολομέτωπη επίθεση σε όλα τα συστήματα ασφάλειας που είχε διαμορφώσει.

Ο Ντάνιελ Μπέρκοβιτς γίνεται ο εφιάλτης του Μάριο. Αυτός που μπαίνει στη ζωή του και ανατρέπει τα πάντα με καταστροφικά αποτελέσματα. Όμως πόσο αληθινός είναι ο Μπέρκοβιτς και πόσο πλασμένος από τα υλικά του φόβου και της ματαίωσης του ίδιου του Μάριο; Φαντασία και πραγματικότητα, παρωδία και ρεαλισμός, αλληλοδιαπλέκονται και αλληλοδιαμορφώνονται με καφκική δοσολογία.

Η νουβέλα του Θέρκας θεματοποιεί την ενίοτε εφιαλτική σχέση ανάμεσα στην πραγματικότητα και στη φαντασίωση. Τα υπο-θέματα που πραγματεύεται, το περίφημο ακαδημαϊκό publish or perish, τις εργαλειακές σχέσεις των ανθρώπων στα κάμπους, τον ωφελιμισμό, την επισφάλεια κ.ά., εντάσσουν τη νουβέλα στο υπο-είδος του campus novel. Επιπρόσθετα, οι δυνατές ψυχολογικές περιγραφές προσώπων και τόπων, η επανάληψη σκηνών, το déjà vu κτλ. δίνουν μια ασυνήθιστη δυναμική σε αυτό το μικρό αριστούργημα με το απροσδιόριστο και μεταιχμιακό, ανάμεσα στην πραγματικότητα και τον εφιάλτη, τέλος του.  

Χαβιέρ Θέρκας

Ο ένοικος

Μτφρ. Ιφιγένεια Ντούμη

Αθήνα

Πατάκης